Schilderen met Licht
GLAS-IN-LOOD RAMEN VERPLEEGHUIS OVERDUIN KATWIJK
Het glas in lood in de kleine kapel van Overduin is zeer verrassend in zijn soort door de toepassing van verschillende glassoorten. De glas in lood ramen zijn tijdens de bouw geplaatst in het gebouw dat in 1967 werd opgeleverd. Ontwerp van architectenbureau Alb. Van Essen uit Voorburg en uitgevoerd door aannemer Rozestraten uit Amsterdam.
De ontwerper en maker van de ramen zijn tot nu toe niet meer teruggevonden en in de ramen zijn geen initialen of namen van ontwerper en atelier te ontdekken. Misschien komt er uit het archief nog wat boven water van correspondentie of facturen waar de naam van ontwerper en/of maker in te vinden is.
De ramen bestaan uit een samengesteld geheel in de ingangswand van de kleine kapel. Ook zijn er nog wat ramen te ontdekken in een aanliggend kantoor en een toilet dat vroeger aan de hal heeft moeten zitten. Jammer dat deze ramen door “cultuurbarbaren” weggewerkt zijn achter kasten en een dichte wand.
De ramen zijn een decoratief ontwerp met horizontale, verticale en diagonale lijnen waarin echt antiek mondgeblazen glas in blank doorzichtig en verschillende doorzichtige kleuren geplaatst is. Daartussen zitten vlakken met gehakte dikke stukken glas in diverse kleuren, wat we “dalle de verre” ( tegels van glas) noemen. Dalle de Verre is een gegoten dikke tegel van gekleurd glas van ongeveer 2 cm. dik. De tegels worden bewerkt met een kaphamer op een aambeeld om de juiste grootte te bereiken. De productie van die gegoten tegels is mooi te zien op een YouTube-filmpje ( zoek op dalle de verre)
Dalle de verre wordt veel toegepast in glas-in-beton of glas-in-epoxy waarmee in een wand met brede beton of epoxy lijnen een prachtig decoratief geheel gevormd wordt, waarin dan de glazen doorschijnende gekleurde op maat gemaakte tegelblokken als diamanten schitteren.
Het mondgeblazen echt antiek glas wordt in allerlei kleuren nog gemaakt op een paar plaatsen in Europa. In Duitsland is een van de belangrijkste glasfabrieken voor echt mondgeblazen glas de “Glashütte Lamberts “ in Waldsassen in Beieren. In Frankrijk is Saint Just de producent van mondgeblazen glas en in Polen wordt ook mondgeblazen glas gemaakt maar is van een mindere kwaliteit. Voor iedere kleur wordt receptuur gebruikt van hoofdzakelijk zand, soda en kalk met daarin voor de kleur verschillende oxiden. De grondstoffen worden gemengd en in de oven gestookt tot het smelt bij ongeveer 1200 graden C. Met een blaaspijp wordt er een klont glas uit de oven gehaald en tot een bol geblazen. Meerdere keren wordt er glas uit de oven genomen en uiteindelijk wordt het uitgeblazen tot een cilinder van ongeveer een meter lang en 30cm. doorsnede. De uiteinden worden er afgeknipt als het glas nog zacht is en de cilinder wordt dan afgekoeld. De glazen cilinder wordt dan in de lengte doorgesneden en weer in de oven gelegd om het uiteen te vouwen tot een plaat die glad gestreken wordt met een natte houten spatel. Daarna weer afgekoeld en als plaat van ongeveer 90 x 60 cm opgeslagen. De mooi structuur van het glas met zijn belletjes en "blaasvegen" zijn typerend voor de soort. Ook hiervan is een interessant filmpje op YouTube te vinden.