Glas-in-lood PNIËLKERK / Historisch onderzoek glas-in-lood

GLAS-IN-LOOD RAAM PNIËLKERK KATWIJK AAN ZEE VAN KRIJN GIEZEN

Het glas-in-lood raam van de Pniëlkerk in de Hoornes is een ontwerp van de beroemde kunstenaar Krijn Giezen in opdracht van de Hervormde Gemeente te Katwijk aan Zee.

In tegenstelling tot de totstandkoming van de Ichthuskerk is er voor de tweede naoorlogse kerk snel beslist. Toen de gemeente plannen ging ontwerpen in de Hoornespolder, werd snel de gedachte neergelegd, dat de Hervormde Gemeente niet achter kon blijven. Verschillende ontwerpen passeerden de revue en werd uiteindelijk gekozen voor een ontwerp van Prof. Ir. Zwiers. Dominee G. Boer sloeg op 30 september 1966 de eerste paal voor het nieuwe kerkgebouw in het “Overjordaanse” Op 23 februari 1968 wordt het nieuwe Kerkelijk Centrum in de Hoornes in gebruik genomen met het glas-in-lood raam van Krijn Giezen.

Krijn Giezen is geboren in 1939 in Noordwijk aan Zee en woonde en werkte teruggetrokken in een spartaans kasteel in Frankrijk aan de kust van Normandië. In januari 2011 overleed hij in een ziekenhuis in Frankrijk op 71 jarige leeftijd. Hij speelde een pioniersrol in de “land art”, de ecologische en conceptionele kunst in Nederland en was met enkele projecten in de openbare ruimte nauw aan het programma van “Stroom den Haag”verbonden. Hij vertegenwoordigde Nederland tijdens de Biënale van Venetië in 1978, waar hij gedurende tien dagen de bezoekers zijn eigenhandig geviste en gerookte haringen aanbood. In 2005 realiseerde hij “Kijk Uit Attention” bij het Kröller-Müller museum: een gigantische trap van 300 treden, die een uniek zicht bood op de omgeving van de Hoge Veluwe.

In het ontwerp ( zie de foto) gebruikt hij het PX symbool. Dit symbool heet ook wel het labarum en staat voor de Griekse letters X ( chi ) en P ( rho ) die de eerste letters van Christus vormen.

Volgens een andere traditie zijn het de Griekse equivalenten van de beginletters van het Latijnse Christus Rex, wat staat voor “Christus Koning”. In combinatie met het kruis is het een symbool voor de kruisiging en opstanding van Christus.

Het glas-in-lood raam heeft de naam Pax Rex gekregen, wat betekent “Vredevorst” en heeft in de uitwerking een boekrol meegekregen. Het is niet duidelijk of dit een initiatief van de kunstenaar is of een toevoeging van de glazenier Bogtman uit Haarlem, die ook ontwerper was en er zijn eigen interpretatie aan heeft gegeven, met goedkeuring van de kunstenaar Krijn Giezen.

De boekrol genoemd in Psalm 40 : 8 “Zie, ik kom; in de rol des boeks is van mij geschreven” heeft een beeldbepalende vorm gekregen in het ontwerp. Het kreeg daardoor meer betekenis, hoewel je ook kunt zeggen dat het afbreuk doet aan het originele ontwerp van Krijn Giezen waar alleen de PX centraal staat.

Krijn Giezen kreeg in 1967 van de Glazenier Bogtman een prijsindicatie van twee duizend gulden. In 1969 schreef Bogtman in zijn uiteindelijke offerte : “ofschoon sindsdien de loon en materiaalkosten niet onbelangrijk zijn gestegen , zullen wij – om moeilijkheden te besparen- de prijs handhaven”.

Het honorarium voor Krijn Giezen en toezicht op de uitvoering van hem als kunstenaar was indertijd f 3275,- . De kosten van zo’n glas-in-lood raam inclusief honorarium en plaatsingskosten zullen tegenwoordig het veelvoud zijn van 46 jaar geleden.

Tijdens de opening van het Kerkelijk centrum las de oudste ouderling uit de wijkgemeente de heer Jac. Van der Plas psalm 84 uit de nieuwe kanselbijbel die als gift geschonken was net zoals veel andere zaken in de kerk geschonken zijn tijdens de opening