Schilderen met Licht

Glas-in-lood ramen

 “Open Hof Kerk”  Katwijk aan den Rijn

De glas-in-lood ramen van de Open Hofkerk in Katwijk aan den Rijn zijn in 1993/1994 geplaatst na een spontane financiële actie onder de gemeenteleden. Ontwerper van de ramen is de kunstenaar Carel Bruens uit Leiden, waarover later meer. De ramen zijn uitgevoerd bij het atelier van de Fa. Jilleba in Leiden. Als thema is gekozen  “De Schepping” . In meer dan 30  kleurige glas-in-lood ramen heeft de ontwerper het scheppingsverhaal uitgebeeld overlopend naar ramen over het heilig avondmaal, de torenbouw van Babel,  het nieuwe Jeruzalem en het nieuwe paradijs.

De eerste twee ramen van de schepping zijn uitgevoerd in diverse tinten blauw antiek mondgeblazen glas en geven de aarde weer die “woest en ledig” was en waarin water en regen overheerste. ( zie afbeeldingen )

De volgende ramen gaan over de scheiding van land en water en de kunstenaar beeldt hier uit dat water heel belangrijk is voor het leven en voor de christenen is het nog een ruimer symbool. We denken aan de doop die in raam 3 is uitgebeeld  en in raam 4 is water de ondergang of de redding, voor Noach was water de redding. De regenboog laat zien dat God een verbond heeft gesloten.

In de ramen 5 t/m 11 wordt de aarde steeds meer herkenbaar. De doortocht door de Schelfzee symboliseert het water als redding. De aarde brengt gewas voort en de zon geeft licht aan de dag, de maan aan de nacht. Bij de sterren verwijst een ster met gouden stralen naar de ster van Bethlehem. De vogels vliegen langs het uitspansel van de hemel.

Raam 12 en 13 laten de wolken en de zee zien. De wolken spelen in het Oude Testament een grote rol. De zee komt vol vissen en waterplanten.

De wilde en de tamme dieren worden in raam 14 en 15  uitgebeeld als samenleving zonder vijandschap. In de bijbel wordt in Jesaja 11 vers 6 t/m 10 verteld over het komende vrederijk. De ramen worden met elkaar verbonden door de giraffe. De duidelijke dierafbeeldingen zullen zeker ook de jonge kinderen aanspreken.

De ontwerpen van de kunstenaar Carel Bruens zijn geïnspireerd door de bijbel met daaraan gekoppeld een aantal mooie psalmen en liederen ( vooral die van Huub Oosterhuis) die hem raken. Een aantal ontmoetingen en kerkbezoeken met en aan de Open Hof  heeft hem als katholiek in de protestantse omgeving zeer enthousiast  gezet aan de ontwerpen voor de kerkgemeenschap  van de Open Hof. Hij zelf heeft in een bijeenkomst voor de gemeenteleden met passie uitleg gegeven over de inhoud, vormgeving en kleuren van zijn ontwerpen aan de hand van schetsontwerpen. Het gevolg was dat binnen een paar maand alle ramen waren gesponsord door de gemeenteleden. Carel Bruens is een veelzijdig kunstenaar als schilder, tekenaar, glas-in-lood ontwerper met religieus werk, landschappen, glas-in-lood, stillevens en portretten.

De 15 glas-in-lood ramen hiervoor waren direct op de schepping geïnspireerd. Vanaf het 16^e raam zien we diverse thema’s uit de bijbel. Raam 16 en 17 gaat over het koren op het land. Niet alleen het koren groeit op maar ook het onkruid groeit mee. De blauwgroene slierten tussen het goudgeel geven dat aan. In het onderraam zien we een korenschoof en een schaal met broden. Het brood dat verbroken wordt verwijst naar het Heilig Avondmaal.

Raam 18 en 19, de wijnranken en de druiventrossen, de vruchten de aarde. In Numeri 13 vers 23 worden de druiventrossen genoemd die de verspieders uit het land Kanaän haalden. Onder in het raam rechts zien we de wijnkruiken die genoemd werden bij de bruiloft te Kana. De val van de torenbouw van Babel uit de ramen 20 en 21 wordt verbeeld door de wankelende elementen met in het onderste raam, de elkaar de rug toekerende figuren, wat de scheiding der geesten voorstelt. De onderlinge meningsverschillen binnen en buiten de kerk alsmede de taal- en rassenverschillen.

In tegenstelling met het vorige raam wordt in raam 22 en 23 het nieuwe Jeruzalem uitgebeeld. Zie Openbaringen 21 en 22, de stad met de twaalf poorten en daaruit de rivier des levens.

De beide hoge ramen verdeeld in raam 24 t/m 29 verbeelden de nieuwe hemel en de nieuwe aarde. Het paradijs dat ons te wachten staat. Groen is het land en fris is de bron( psalm 23), speel voor Hem op harp en citer,  juicht van vreugde. ( kind met trompet ) We zien ook de levensboom met bladeren en vruchten en het levensboek waar wij in opgetekend staan. Achter het orgel zien we nog gedeelten van de ramen die doorliepen tot onderaan van voor de verbouwing waarin  het universum met zijn planeten abstract zijn voorgesteld.

Voor de ramen maakte de kunstenaar Carel Bruens, uitgaande van de schetsen die gepresenteerd werden, de werkelijke werktekeningen op ware grootte met daarin de kleurnummers van het glas. Van de werktekeningen zijn sjabloontekeningen gemaakt die werden uitgeknipt voor de mallen om het glas te snijden. ( Zie foto werktekening raam 17 )  

In de ramen van de Open Hof zitten naar verhouding heel veel kleine stukje glas die de glazenier Jilleba heel veel tijd kostten. Carel Bruens die in 1993 deze ramen ontwierp heeft in zijn leven voor veel kerken ramen ontworpen die naast zijn ander werk te zien zijn op zijn website www.carelbruens.nl

Carel Bruens 88 jaar oud en nog zeer vitaal geeft nog wekelijks les in tekenen en kunstschilderen en schildert zelf nog zeer actief op lokatie en in het atelier. Regelmatig krijgt hij nog opdrachten voor het ontwerpen van glas-in-lood ramen. Hier wat foto's tijdens het ontwerpen van de Open Hof ramen.